Saturday, September 7, 2013

Non-Motorised Transport

စက္စြမ္းအင္မသံုးေသာသယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈ

 

ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရး၏ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္တြင္ တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္ေသာ ပတ္၀န္းက်င္စီမံခန္႔ခြဲမႈ၏ ပတ္၀န္းက်င္ေရရွည္တည္ၿမဲေစေသာသယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈ Environmentally Sustainable Transport ကို အေကာင္အထည္ေဖၚရာတြင္ Non-Motorised Transport NMT ေခၚ စက္စြမ္းအင္မသံုးေသာ သယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈသည္ နည္းလမ္းတစ္ခုအျဖစ္ပါ၀င္ပါသည္။

NMT ေန႔ ကားလမ္းေပၚမွာနားနားေနေန
NMT ကိုေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားစြာရွိပါသည္။ ေျမကိုထိန္းသိမ္းႏိုင္ျခင္း၊ အရန္သယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈစနစ္ထားရွိႏိုင္ျခင္း၊ ကေလးမ်ားအတြက္ေက်ာင္းသြားလမ္းလံုၿခံဳမႈရွိျခင္း၊ လူမႈဘ၀အရည္အေသြးတိုးတက္ျမင့္မားျခင္း၊ ေလထုညစ္ညမ္းမႈေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ျခင္းႏွင့္ က်န္းမာေရးတိုးတက္ေစျခင္းတို႔ျဖစ္ပါသည္။

NMT၏ အက်ိဳးေက်းဇူး
ကမာၻ႔ကုလသမဂၢပတ္၀န္းက်င္အစီအစဥ္ UNEP၏ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာအရ ၂၀၀၆ခုႏွစ္တြင္ ကမာၻ႔ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ထုတ္လႊတ္မႈ၏ ၂၃%ျဖစ္ေသာ ၆.၄၅ဂဇ္ဂါတန္ကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးယာဥ္မ်ားက ထုတ္လႊတ္ခဲ့ၿပီးယင္းပမာဏသည္ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားကထုတ္လႊတ္ေသာ ၁၉.၆%ျဖစ္သည့္ ၅.၄၉ဂစ္ဂါတန္ထက္ ပိုမိုမ်ားျပားေၾကာင္းႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားပိုမိုသံုးစြဲလာမႈေၾကာင့္ ၂၀၃၀တြင္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးယာဥ္မ်ားကထုတ္လႊတ္မည့္ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္သည္ ၁.၄ဆျဖစ္သည့္ ၈.၉ဂဇ္ဂါတန္ထိရွိလာႏိုင္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။

စက္ဘီးစီးေတာ့အစစအက်ိဳးရွိပါတယ္
NMT ေန႔ကို အခါအားေလ်ာ္စြာ က်င့္သံုးေဆာင္ရြက္ျဖင္းျဖင့္ စက္စြမ္းအင္သံုး သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးယာဥ္မ်ားက ထုတ္လႊတ္သည့္ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ျခင္းျဖင့္ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာသည့္ ကမာၻႀကီးပူေႏြးမႈႏွင့္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္မ်ားကို သက္သာရာရေစႏိုင္မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္းတင္ျပလိုက္ပါသည္။

Thursday, September 5, 2013

Value of Life

ဘဝတန္ဖိုး


လူႀကီးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကေလးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အမ်ဳိးသားပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အမ်ဳိးသမီးပဲျဖစ္ျဖစ္ မိမိတို႔ရဲ႕ ဘဝ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အေၾကာင္းေတြကို စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ။ စဥ္းစားၾကည့္ရင္ သိလိမ့္မယ္။ 
မိမိတို႔ ဘဝ ဘယ္က စျဖစ္သလဲဆိုရင္ မိဘႏွစ္ပါးကေန ျဖစ္ေပၚလာတာ။

ဒါဆိုရင္ ဘဝျဖစ္ေပၚျခင္းရဲ႕အစဟာ မိဘႏွစ္ပါး။ သို႔ေသာ္ မိဘေၾကာင့္ပဲ မိမိတို႔ ျဖစ္တာလားလို႔ေမးရင္ မိသားစုတိုင္းမွာ အကဲခတ္ၾကည့္လိုက္ရင္ မိဘႏွစ္ပါးရွိတိုင္း သားသမီးဆိုတာ ရွိခ်င္မွလည္းရွိတယ္၊ တခ်ဳိ႕မိသားစုေတြမွာ သားသမီးမရွိတာေတြလည္းရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း သားသမီးေတြ ေလးငါးဆယ္ေယာက္ရွိၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြလည္းရွိၾကတယ္။

ဒါ ဘာေျပာခ်င္တာလဲဆိုေတာ့ မိဘရွိတိုင္း သားသမီးရွိတာမဟုတ္ဘူးဆိုတာ ေျပာခ်င္လို႔။ ဒါဆိုရင္ မိမိတုိ႔ ဘဝ ျဖစ္ေပၚလာတာ မိဘဆိုတဲ့အေၾကာင္းတစ္ခုတည္းေတာ့ မဟုတ္ေသးဘူး။ ေနာက္အေၾကာင္းတစ္ခုေတာ့ ရွိေနလိမ့္ဦးမယ္။
အဲဒီေနာက္အေၾကာင္းတစ္ခုက လူ႔ဘဝဆိုတာ ကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ျဖစ္တာ။

တခ်ဳိ႕မိဘေတြမွာ ကံအားေလ်ာ္စြာ သားသမီးတစ္ေယာက္ ရွိခ်င္ရွိမယ္၊ ႏွစ္ေယာက္ရွိခ်င္ရွိမယ္၊ သံုးေယာက္ရွိခ်င္ရွိမယ္။ ကံအားေလ်ာ္စြာ သားသမီးဆိုတာ ျဖစ္ေပၚလာတာ။ ကံအားေလ်ာ္စြာဆိုတာ ဒီမိဘကေမြးေပမယ့္ သားသမီးခ်င္းအတူတူ တူၾကရဲ႕လား။ ရုပ္အဆင္းေတြေရာ တူၾကရဲ႕လား။ ပံုစံသာ နည္းနည္းဆင္ခ်င္ဆင္ၾကတယ္။ ဒီမိဘကပဲ ပထမဦးစြာ သားေယာက်္ားေလးေမြးတဲ့အတြက္ ေနာက္တစ္ခါ သားေယာက်္ားေလးပဲ ေမြးပါလားဆိုၿပီး ေျပာလို႔မရဘူး။ ေယာက်္ားေလး ေမြးခ်င္ေမြးမယ္၊ မိန္းကေလးေမြးခ်င္ေမြးမယ္။

ဒီမိဘကပဲ ေမြးေပမယ့္ ဘာလို႔ ေယာက်္ားေလးျဖစ္လိုက္ မိန္းကေလးျဖစ္လိုက္ ျဖစ္ရတာလဲ။ ဘာကြာလို႔လဲဆိုရင္ ကံ ကြာလို႔ပဲ။ ေယာက်္ားေလးေတြႀကီးပဲ ေမြးတယ္ထားဦး အဲဒီ ေယာက်္ားေလးေတြ ပံုစံတူေလးေတြ ေမြးပါလား၊ ဉာဏ္ရည္တူေလးေတြ ေမြးပါလား။ ဘာျဖစ္လို႔ မတူၾကတာလဲဆိုရင္ ကံ မတူလို႔ မတူၾကတာ။

မိမိတို႔ဘဝရဲ႕ ေက်းဇူးရွင္ေတြကို ရွာၾကည့္တဲ့အခါမွာ မိဘ နဲ႔ ကံ က အဓိကအေၾကာင္းအေနနဲ႔ပါတယ္။ မိဘ နဲ႔ ကံ အေၾကာင္းနွစ္ခုတည္းနဲ႔ မိမိတို႔ဘဝ ရွင္သန္ရပ္တည္လို႔ ရသလားလို႔ေမးရင္လည္းပဲ မဟုတ္ေသးဘူး။ မိဘ ေတြ ကံေတြက ရွိပါတယ္။ ေနစရာ အိမ္မရွိေသးရင္ အိမ္မရွိတဲ့အတြက္ ေသသြားႏိုင္တယ္။ ဝတ္စရာ အဝတ္မရွိရင္လည္း ရာသီဥတုဒဏ္ကို မခံႏိုင္ဘဲ ေသသြားႏိုင္တယ္။ စားစရာ အစားအစာမရွိတဲ့အတြက္လည္း ေသႏိုင္တယ္။ ဒါဆိုရင္ မိမိတုိ႔ဘဝျဖစ္ေပၚတဲ့အေၾကာင္းေတြမွာ

စား ဝတ္ ေန ေရး လို႔ေခၚတဲ့ အိုးေတြ အိမ္ေတြ တိုက္တာအေဆာက္အဦေတြ စားဖြယ္ ေသာက္ဖြယ္ေတြ အဝတ္အထည္ေတြ သစ္ပင္ေတာေတာင္ ေရေျမေတြလည္းလိုတယ္။

ဘဝျဖစ္ေပၚဖို႔ အေၾကာင္းတရားကို စဥ္းစားလိုက္တဲ့အခါမွာ မိဘကိုလည္းေတြ႕ရတယ္။ ကံကိုလည္းေတြ႕ရတယ္။ သစ္ပင္ ေတာေတာင္ ေရေျမ အိုး အိမ္ တိုက္ တာ အေဆာက္အဦအစရွိတဲ့ မွီခိုစရာေတြကိုလည္းေတြ႔ရတယ္။ ဒါဆိုရင္ မိမိတို႔ ဘဝ ရွင္သန္ရပ္တည္ဖို႔အတြက္ အေထာက္အပံ့ေပးတဲ့ ေက်းဇူးရွင္ေတြကိုသိၿပီး အဲဒီေက်းဇူးတရားေတြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ဆပ္ႏိုင္ၾကရမယ္။ ေက်းဇူးဆပ္ႏုိင္ေတာ့မွ ႀကီးပြားတိုးတက္ျခင္းဆိုတဲ့ ကုသိုလ္မဂၤလာေတြျဖစ္ေပၚလာလိမ့္မယ္။ ကုသိုလ္မဂၤလာျဖစ္လာေတာ့မွ ဘဝဆိုတာ တည္ၿမဲေနမွာ။ မဟုတ္ရင္ ကုသိုလ္လည္းေပ်ာက္ လူ႔ဘဝလည္းေပ်ာက္လိမ့္မယ္။

ကုသိုလ္ေပ်ာက္ရင္ ခ်မ္းသာသုခေတြ ေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္။ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေတြ ရွိတာန႔ဲ မရွိတာ၊ ခ်မ္းသာသုခေတြ ရွိတာနဲ႔ မရွိတာ ဘယ္လိုမ်ားသိရမလဲဆိုရင္ မိမိတို႔ ယခုရရွိထားတဲ့ လူ႔ဘဝနဲ႔ အျခား အျခားေသာ ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါေတြရဲ႕ ဘဝကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရင္ ကုသိုလ္ရွိတာနဲ႔ မရွိတာလည္းသိလာမယ္။ ေကာင္းမႈျဖစ္တာနဲ႔ မျဖစ္တာလည္းသိလာမယ္။ ခ်မ္းသာတာနဲ႔ ဆင္းရဲတာလည္းသိလာမယ္။ ခ်မ္းသာ ဆင္းရဲ ဘာျဖစ္လို႔ကြဲျပားသြားသလဲဆိုရင္ ကုသိုလ္ရွိတာနဲ႔ မရွိတာကြာသြားတယ္။ ကုသိုလ္ရွိသမွ် ခ်မ္းသာရွိလိမ့္မယ္။ ေကာင္းမႈမွန္သမွ် ခ်မ္းသာေတြျဖစ္လိမ့္မယ္။ ကုသိုလ္ေတြေပ်ာက္ၿပီး ေကာင္းမႈေတြေပ်ာက္ၿပီဆိုရင္ ခ်မ္းသာလည္းေပ်ာက္လိမ့္မယ္။ ခ်မ္းသာသုခကို နားလည္ဖို႔အတြက္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈကို သိရမယ္။

အကယ္၍မ်ား လူသားစင္စစ္က ကုသိုလ္ကိုလည္း ဘာမွန္းမသိ၊ ဉာဏ္လည္းမရွိဘူးဆိုရင္ လူ႔ဘဝကေန တိရစ ၦာန္ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ အပါယ္ေလးဘံုဆိုတာ စာသံုးအရေျပာေပမယ့္ သေဘာတရားအရေျပာရရင္ ခ်မ္းသာေတြကင္းတဲ့ဘံုဘဝပဲ။ ဒီလိုဘဝမ်ဳိးမေရာက္ေအာင္ ကုသိုလ္ရေအာင္ယူရမယ္။ ေကာင္းမႈျဖစ္ေအာင္လုပ္ရမယ္။ ကုသိုလ္နဲ႔ ေကာင္းမႈက အတူတူပဲ။

ဒီေတာ့ကုသိုလ္ဆိုတာ ျမန္မာလိုေျပာေတာ့ ေကာင္းတဲ့လုပ္ရပ္ေတြ၊ ေကာင္းတဲ့အေျပာအဆိုေတြ၊ အႀကံအစည္ေတြကို ကုသိုလ္လို႔ေခၚတယ္။ စိတ္ထဲကေကာင္းတဲ့အရာေတြကို ေတြးေတာႀကံစည္ရင္ အဲဒါ ကုသိုလ္ပဲ။ လုပ္တဲ့အလုပ္က အျပစ္ေတြကင္းၿပီးေတာ့ ေကာင္းတဲ့အက်ဳိးေတြျပန္လာရင္ ကုသိုလ္ပဲ။ ေကာင္းမႈေပ်ာက္သြားရင္ ဘဝေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္။

ယခု မိမိတို႔ ရထားတဲ့ဘဝေလးသည္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ရတာ၊ ကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ရသလို ကုသိုလ္ေကာင္းမႈနဲ႔ေနရင္ ခ်မ္းသာဟာ မေပ်ာက္ေတာ့ဘူး။ ခ်မ္းသာမေပ်ာက္သလို လူ႔ဘဝ၊ သုဂတိဘဝလည္း မေပ်ာက္ေတာ့ဘူး။ အကယ္၍မ်ား ကုသိုလ္ေပ်ာက္သြားရင္ေတာ့ လူဆိုတဲ့ လူ႔ဘဝေပ်ာက္ၿပီးေတာ့ အပါယ္ေလးဘံုသားျဖစ္တဲ့ ငရဲ၊ တိရစ ၦာန္၊ၿပိတၱာ၊ အသူရကာယ္ဆိုတဲ့ အဆင့္အတန္းနိမ့္တဲ့ အပါယ္ခံဘဝ က်ေရာက္သြားလိမ့္မယ္။

ဒါေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားက တိုက္တြန္းပါတယ္။ “ပုညာနိ ဘိကၡေဝ မာ ဘာယိတၳ သုခေႆတံ အဓိဝစနံ” တဲ့။ ခ်မ္းသာခ်င္ရင္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈရွိရမယ္။

အကယ္၍မ်ားလူစင္စစ္က ေကာင္းတာကိုမေတြး၊ ေကာင္းတာကိုမေျပာ၊ ေကာင္းတာကို မလုပ္ဘူးဆိုရင္ ကုသိုလ္ေပ်ာက္သြားတာနဲ႔တစ္ၿပိဳင္နက္ လူ႔ဘဝေပ်ာက္ၿပီးေတာ့ တိရစ ၦာန္ဘဝေရာက္သြားရႏိုင္တယ္။

မိမိတို႔ရထားတဲ့ လူ႔ဘဝ တန္ဖိုးရွိပါတယ္။ ကုသိုလ္ရွိရင္ ရွိသေလာက္ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ႀကိဳးစားၿပီးျပဳလုပ္ႏိုင္ရင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္သေလာက္ ခ်မ္းသာသုခရႏိုင္ပါတယ္။

တိရစၦာန္က်ေတာ့ ဒီလိုလုပ္ခြင့္မရွိပါဘူး။ ဉာဏ္လည္းမရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈနဲ႔ေနတဲ့ မိမိတို႔ဘဝတန္ဖိုးရွိတယ္ဆိုတာ သိသြားပါၿပီ။

တန္ဖိုးရွိတာေလးကို သိၿပီးတဲ့ေနာက္ မိမိတို႔ဘဝကို တန္ဖိုးထားရမယ္။

ဒါနကုသိုလ္ - စြန္႔ႀကဲေပးကမ္းလွဴဒါန္းျခင္း၊
သီလကုသိုလ္ - မိမိသူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးသား မထိခိုက္ေအာင္ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီးေနထိုင္ျခင္း၊
ဘာဝနာကုသိုလ္ - အသိဉာဏ္ေတြတိုးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းျဖင့္ မိမိတို႔ဘဝဟာ အပါယ္ခံဘဝ၊ ဆင္းရဲနိမ့္က်တဲ့ဘဝ ဘယ္ေတာ့မွ မေရာက္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေပ်ာက္ခဲ့ရင္ေတာ့ ဘဝဟာအဆင့္အတန္းနိမ့္ၿပီး မိမိတို႔ဘဝ ေပ်ာက္ကြယ္သြားရလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘဝတန္ဖိုးကိုသိၿပီး တန္ဖိုးရွိေအာင္ႀကိဳးစားၾကပါ။
 
အရွင္ေဇာတိက
(ဓမၼပါရဂူ)